24 lipca 2023 Trybunał Arbitrażowy ds. Sportu w Lozannie wydał wyrok w sprawie o sygn. akt CAS 2023/O/9370, w którym oddalił skargę Stowarzyszenia Agentów Piłkarskich (Professional Football Agents Association) przeciwko FIFA dotyczącą Regulaminu FIFA ws. Agentów Piłkarskich (FFAR). 

Stowarzyszenie agentów zaskarżyło do CAS regulamin FIFA ws agentów piłkarskich wskazując, iż przepisy te są niezgodne z prawem ochrony konkurencji. Agenci piłkarscy wskazywali w tym zakresie zarówno na niezgodność nowych regulacji z prawem szwajcarskim, unijnym, a także z prawem krajowym niektórych państw będących członkami Unii Europejskiej (Włoch, Francji). 

Zarzuty dotyczyły przede wszystkim następujących przepisów prawa unijnego:

 – niezgodności art. 15 ust. 2 FFAR z art. 101 ust. 1 Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej, który stanowi, że niezgodne z rynkiem wewnętrznym i zakazane są wszelkie porozumienia między przedsiębiorstwami, wszelkie decyzje związków przedsiębiorstw i wszelkie praktyki uzgodnione, które mogą wpływać na handel między Państwami Członkowskimi i których celem lub skutkiem jest zapobieżenie, ograniczenie lub zakłócenie konkurencji wewnątrz rynku wewnętrznego, a w szczególności te, które polegają na:

  1. ustalaniu w sposób bezpośredni lub pośredni cen zakupu lub sprzedaży albo innych warunków transakcji;
  2. ograniczaniu lub kontrolowaniu produkcji, rynków, rozwoju technicznego lub inwestycji; 
  3. podziale rynków lub źródeł zaopatrzenia;
  4. stosowaniu wobec partnerów handlowych nierównych warunków do świadczeń równoważnych i stwarzaniu im przez to niekorzystnych warunków konkurencji;
  5. uzależnianiu zawarcia kontraktów od przyjęcia przez partnerów zobowiązań dodatkowych, które ze względu na swój charakter lub zwyczaje handlowe nie mają związku z przedmiotem tych kontraktów.

– niezgodności art. 15 ust. 2 FFAR z art. 102 lit. a Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej, który stanowi, iż niezgodne z rynkiem wewnętrznym i zakazane jest nadużywanie przez jedno lub większą liczbę przedsiębiorstw pozycji dominującej na rynku wewnętrznym lub na znacznej jego części, w zakresie, w jakim może wpływać na handel między Państwami Członkowskimi.

Nadużywanie takie może polegać w szczególności na:

  1. a) narzucaniu w sposób bezpośredni lub pośredni niesłusznych cen zakupu lub sprzedaży albo

innych niesłusznych warunków transakcji;

art. 15 ust. 2 FFAR wprowadza limity wynagrodzeń dla agentów piłkarskich. 

– niezgodności art. 12 ust. 2 FFAR z art. 102 lit. a Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej – art. 12 ust. 2 FFAR mówi o tym, że tylko licencjonowani agenci FIFA mogą kontaktować się z klientami i oferować im usługi agentów piłkarskich. 

– niezgodność art. 12 ust. 8 i 9 z art. 102 lit. a Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej – art. 12 ust. 8 i 9 FFAR mówi o tym, agenci mogą świadczyć usługi agenta piłkarskiego tylko dla jednej strony transakcji. 

– niezgodność przepisów FFAR z dyrektywą usługową UE – dyrektywą 2006/123/WE Parlamentu Eropejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2006 r. dotyczącą usług na rynku wewnętrznym, 

– niezgodność przepisów FFAR z art. 16 Katy Praw Podstawowych Unii Europejskiej, który stanowi – uznaje się wolność prowadzenia działalności gospodarczej zgodnie z prawem Unii oraz ustawodawstwami i praktykami krajowymi.

– niezgodność art. 19 FFAR z art. 7 i 8 Katy Praw Podstawowych Unii Europejskiej. Art. 19 FFAR odnosi się do publikacji przez FIFA danych dotyczących agentów piłkarskich i klientów oraz świadczonych usług, w tym szczegółów transakcji zawieranych z udziałem licencjonowanych agentów. Art. 7 i 8 Katy Praw Podstawowych Unii Europejskiej odnoszą się do ochrony danych osobowych oraz prywatności osób fizycznych i stanowią, iż każdy ma prawo do poszanowania życia prywatnego i rodzinnego, domu i komunikowania się – art. 7. 

CAS odrzucił wszystkie powyższe zarzuty wskazując w pierwszej kolejności, iż FIFA posiada komeptencję do ustanawiania ram prawnych uprawiania sportu piłki nożnej, a agenci piłkarscy, jako uczestnicy tego rynku są zobowiązani do przestrzegania norm ustalonych przez FIFA. 

Ponadto CAS wskazał, iż art. 15 ust. 2 jest środkiem proporcjonalnym do celu, jakim jest uregulowania rynku agentów piłkarskich, oraz  odnoszą się tylko do „usług agenta” zgodnie z definicją zawartą w FFAR. Tym samym nie ograniczają one konkurencji między agentami na rynku wspólnotowym, a więc nie są niezgodne z Traktatem o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej. 

Tej samej argumentacji użył CAS, aby obalić zarzut naruszenia przez art. 12 ust. 2 FFAR, art. 102 lit. a Traktatu o Funkcjonowaniu Unii Europejskiej. Przepis FFAR ponownie dotyczy jedynie oferowania usług agenta piłkarskiego, a ponadto jest środkiem proporcjonalnym do założonego przez FIFA celu – ochrony interesów zawodników. 

W zakresie oceny zgodności art. 12 ust. 8 i 9 FFAR z art. 102 TFUE – CAS doszedł do przekonania, iż nałożenie na agentów zakazu reprezentacji więcej niż jednej strony transakcji jest środkiem proporcjonalnym do celu, jakim jest ochrona interesów uczestników takiej transakcji. Wobec powyższego środki wprowadzone przez FIFA należy uznać za proporcjonalne do celu, a więc dopuszczalne i zgodne z normami traktatowymi.

Stowarzyszenie agentów zarzucało, iż przepisy FFAR są niezgodne z zasadą swobody przepływu usług oraz z dyrektywą usługową UE. W tym zakresie CAS, powołując się na przepis art. 288 TFUE wskazał, iż dyrektywa nie kreuje norm bezpośrednio oddziałujących na dwa prywatne podmioty, a adresowana jest do państw członkowskich, które co do zasady wiąże jedynie co do celu. Wobec powyższego, w ocenie CAS, stowarzyszenie agentów nie może skutecznie powoływać się na przepisy dyrektywy jako podstawę roszczeń czy zarzutów wobec FIFA będącej podmiotem prawa prywatnego – stowarzyszeniem prawa szwajcarskiego. 

Odnosząc się do zarzutu naruszenia przez art. 19 FFAR z art. 16 Karty Praw Podstawowych Unii Europejskiej CAS wskazał, iż przepis ten adresowany jest do organów UE i państw członkowskich, a nie do prywatnych podmiotów – w tym do stowarzyszenia, jakim jest FIFA. Światowa federacja piłkarska nie jest więc zobowiązana do przestrzegania art. 16 Katy Praw Podstawowych Unii Europejskiej. Nie oceniano przy tym, czy przepisy FFAR są zgodne z tym przepisem, bowiem, w ocenie CAS, nie ma to znaczenia dla rozstrzygnięcia sprawy.

W zakresie zarzutu niezgodności 19 FFAR z art. 8 Katy Praw Podstawowych Unii Europejskiej dotyczący ochrony danych osobowych CAS wskazał, iż przepis ten nie ma zastosowania do FFA. Uzasadnienie takiego stanowiska jest tożsame z tym dotyczącym art. 16 Katy Praw Podstawowych Unii Europejskiej. 

Natomiast, w ocenie CAS, do FIFA mają zastosowanie przepisy RODO oraz art. 7 Katy Praw Podstawowych Unii Europejskiej, który mówi o ochronie prywatności i tajemnicy korespondencji. Zarzuty w tym zakresie zostały również oddalone przez CAS bowiem stowarzyszenie agentów nie wskazało konkretnie jakie przepisy RODO miały zostać naruszone przez art. 19 FFAR. Ponadto CAS wskazał, iż FIFA posiada wewnętrzne regulacje dotyczące przetwarzania danych osobowych, które są zgodne z przepisami RODO. O ile więc dane osobowe uzyskane na podstawie art. 19 FFAR będą przetwarzane zgodnie z tymi regulacjami, będzie to postępowanie zgodne z wymogami dotyczącymi ochrony danych osobowych wynikającymi z RODO. 

Ponadto CAS zauważył, iż publikacja danych dotyczących transakcji ma przyczyniać się do przejrzystości rynku transferowego,a więc przy zapewnieniu odpowiedniej ochrony danych osobowych stanowi środek proporcjonalny do zamierzonego celu. 

Wyrok ten oznacza, że osoby planujące kontynuować swoją karierę zawodową jako agenci piłkarscy, będą zobligowani do uzyskania licencji FIFA poprzez zdanie egzaminu organizowanego przez światową federację. Każdy, kto nie będzie posiadać takiej licencji nie będzie mógł świadczyć usług agenta piłkarskiego.