Zawierając kontrakt o profesjonalne uprawianie piłki nożnej z zawodnikiem, kluby piłkarskie dotychczas musiały mieć na uwadze postanowienia uchwały nr III/54 z dnia 27 marca 2015 roku Zarządu PZPN – Minimalne Wymagania dla Standardowych Kontraktów Piłkarskich w Sektorze Zawodowej Piłki Nożnej. Od 1 stycznia 2024 ulegnie to znaczącej zmianie.

16 czerwca 2023 roku, zarząd PZPN przyjął nową uchwałę regulującą tę materię – uchwałę nr VI/90 – Minimalne Wymagania dla Standardowych Kontraktów Piłkarskich w Sektorze Zawodowej Piłki Nożnej. Uchwała ta wprowadza szereg zmian, które skutkują koniecznością zmiany postanowień kontraktów stosowanych przez kluby piłkarskie. Dotyczy do wszystkich kontraktów obowiązujących w dniu 1 stycznia 2024 roku, bez względu na datę ich zawarcia, w tym kontraktów zawieranych przed rozpoczęciem sezonu 2023/2024.

Zapraszamy do kontaktu z naszą Kancelarią w celu przeprowadzenia audytu wzorów kontraktów stosowanych w Państwa klubach oraz dostosowania ich treści do Nowych Minimalnych Wymagań.

Najważniejsze zmiany

16 czerwca 2023 roku, zarząd PZPN przyjął nową uchwałę regulującą tę materię – uchwałę nr VI/90 – Minimalne Wymagania dla Standardowych Kontraktów Piłkarskich w Sektorze Zawodowej Piłki Nożnej. Uchwała ta wprowadza wiele zmian w tym zakresie, w szczególności

  • wprowadza możliwość automatycznego przedłużania kontraktów piłkarskich w przypadku spełnienia określonego warunku sportowego – np. rozegrania określonej liczby minut przez zawodnika
  • doprecyzowuje postanowienia dotyczące klauzuli odstępnego. Od teraz będzie to kwota brutto (z podatkiem VAT), chyba, że strony w kontrakcie wyraźnie postanowią inaczej. Nowe przepisy wskazują również, iż klub odstępujący lub zawodnik będzie mógł wpłacić klauzulę jedynie w trakcie okienka transferowego, a rozwiązanie kontraktu nastąpi w momencie zaksięgowania wpłaty na rachunku bankowym klubu odstępującego
  • doprecyzowuje brzmienie kontraktu o profesjonalne uprawianie piłki nożnej wskazując, iż powinny się w nim znaleźć postanowienia dotyczące zobowiązania klubu do wyrażenia zgody na zasięgniecie przez zawodnika, na jego koszt, niezależnej opinii lekarskiej, w istotnych sytuacjach dotyczących stanu zdrowia zawodnika, w których w sposób umotywowany kwestionuje on opinię lekarską przedstawioną przez klub.
  • doprecyzowuje brzmienie kontraktu o profesjonalne uprawianie piłki nożnej wskazując, iż powinny się w nim znaleźć postanowienia dotyczące zobowiązania Zawodnika do udziału w szkoleniach, organizowanych przez PZPN lub organizatora rozgrywek, w szczególności dotyczących przeciwdziałaniu korupcji w sporcie oraz przepisów antydopingowych.
  • Zmianie ulega termin, w jakim klub może złożyć oświadczanie o rozwiązaniu kontraktu bez winy zawodnika w sytuacji, gdy zawodnik (za wyjątkiem bramkarza) wystąpi w mniej niż 10% oficjalnych meczach klubu w sezonie rozgrywkowym. Dotychczas było to 7 dni od dnia rozpoczęcia „okienka transferowego”, teraz termin ten będzie wynosił 10 dni od dnia zakończenia sezonu rozgrywkowego
  • Wprowadzono nowe warunki dopuszczalności rozwiązania z zawodnikiem kontraktu, w przypadku spadku klubu do niższej klasy rozgrywkowej na zakończenie sezonu. Aby rozwiązanie kontraktu w takiej sytuacji było skuteczne, należy:
    1. Złożyć oświadczenie o rozwiązaniu kontraktu do 10 dnia od zakończenia sezonu rozgrywkowego
    2. Rozliczyć się z zawodnikiem ze zobowiązań finansowych – na dzień złożenia oświadczenia, o którym mowa w lit. a., klub nie może posiadać wobec zawodnika żadnych zaległości w wypłacie wynagrodzenia kontraktowego,
    3. Wypłacić zawodnikowi odszkodowanie w wysokości jednej miesięcznej pencji, a potwierdzenie przelewu tej kwoty załączyć do oświadczenia, o którym mowa w lit. a.

Wszystkie powyższe warunki muszą zostać spełnione łącznie

Oświadczenia o rozwiązaniu kontraktu (pkt. 6 i 7) wywołują skutek na dzień poprzedzający rozpoczęcie kolejnego sezonu rozgrywkowego.

  • Przeniesiono ciężar dowodu z zawodnika na klub, w sytuacji, gdy klub skieruje zawodnika na indywidualne treningi, a nie będzie to uzasadnione kwestiami medycznymi ani szkoleniowymi – zawodnik może złożyć pozew o rozwiązanie kontraktu z winy klubu – to na klubie ciążyć będzie obowiązek dostarczenia dowodów, iż skierowanie zawodnika na indywidualne treningi było obiektywnie uzasadnione
  • Wprowadzono jasne regulacje w zakresie doręczania korespondencji związanej z kontraktem i tak:
    1. Korespondencja kierowana w formie pisemnej będzie uznana za doręczoną w chwili odbioru, jednak nie później niż z upływem 7 dni od dnia otrzymania awizo dotyczącego tej korespondencji
    2. Korespondencja kierowana w formie elektronicznej będzie uznana za doręczoną w terminie jej doręczenia na adres e-mail wskazany w kontrakcie, jednak nie później niż 3 dni od dnia wysłania wiadomości e-mail
  • Doprecyzowano postanowienia dotyczące klauzuli pierwokupu i odkupu zawodnika zawieranych w umowach transferowych
  • Wprowadzono obowiązek określenia wynagrodzenia zawodnika w kwocie netto
  • Wprowadzono graniczną datę płatności wynagrodzenia zawodnika – 15 dzień miesiąca z dołu

Przedłużanie kontraktów

Z punktu widzenia zarówno klubów piłkarskich, jak i zawodników bardzo istotną zmianą jest wprowadzenie możliwości zawierania w kontraktach klauzuli automatycznego ich przedłużania w przypadku spełnienia określonego celu sportowego. Celem takim może być rozegranie określonej liczby minut przez zawodnika, czy też awans klubu do wyższej klasy rozygrywkowej na zakończenie sezonu.

Wskazać przy tym należy, iż regulacje tej możliwości przedłużenia obowiązywania kontraktu ukształtowane są inaczej niż dotychczas obowiązują „opcja” przedłużenia kontraktu. Dotychczasowa opcja wymagała bowiem 4 elementów

– zapisu w kontrakcie o możliwości jednostronnego przedłużania okresu obowiązywania kontraktu przez klub

– zrzeczenia się przez zawodnika prawa do zawarcia umowy z innym klubem w okresie ostatnich 6 miesięcy obowiązywania kontraktu (skorzystania z „prawa Bosmana”) w okresie poprzedzającym złożenia oświadczenia woli klubu o przedłużeniu kontraktu – ewentualnie można było zastąpić zrzeczenie się odpowiednią karą umowną

– złożenia oświadczenia woli klubu o przedłużeniu kontraktu – najpóźniej w terminie 3 miesięcy przed zakończeniem obowiązywania kontraktu

– podniesienia zawodnikowi pensji w okresie przedłużenia kontraktu – minimum o 20% w stosunku do pensji jaką otrzymywał w ostatnim roku pierwotnego obowiązywania kontraktu – jeśli występowały dodatkowe świadczenia dla zawodnika – musiały one być zagwarantowane na nie niższym poziomie niż w pierwotnym kontrakcie

Nowa możliwość przedłużania kontraktu po spełnieniu warunku sportowego wymaga jedynie 2 elementów

– zapisu w kontrakcie określającego warunek sportowy, jaki ma zostać spełniony, aby kontrakt uległ przedłużeniu

– zrzeczenia się przez zawodnika prawa do zawarcia umowy z innym klubem w okresie ostatnich 6 miesięcy obowiązywania kontraktu

Przy wykorzystaniu nowej możliwości przedłużania kontraktu, nie ma więc konieczności składania dodatkowego oświadczania woli klubu, ani też podnoszenia wynagrodzenia zawodnika

W tym miejscu należy podkreślić, iż wprowadzają nowy mechanizm przedłużania kontraktów PZPN nie zdecydował się zdelegalizować opcji w dotychczasowym kształcie – co oznacza, iż strony mogą swobodnie zdecydować z której konstrukcji zamierzają skorzystać.

Wskazać należy, iż nowe kontrakty zawierane przed sezonem rozgrywkowym 2023/2024 mogą zawierać postanowienia o przedłużeniu okresu ich obowiązywania w oparciu o nowe regulacje, z tym zastrzeżeniem, że skutek przedłużenia kontraktu może nastąpić najwcześniej 1 stycznia 2024 roku – w dniu wejścia w życie Nowych Minimalnych Wymagań.

Opieka medyczna

 

W nowych kontraktach strony będą zobowiązane dopuścić możliwość zasięgnięcia przez zawodnika, na jego koszt, niezależnej opinii lekarskiej w zakresie leczenia kontuzji zawodnika. Jeśli opinia ta będzie sprzeczna z opinią lekarza klubowego, strony powinny uzyskać trzecią, rozstrzygającą opinię u lekarza będącego specjalistą w danej dziedzinie oraz cieszącego się odpowiednią renomą.

Treningi indywidualne jako przyczyna rozwiązania kontraktu

 

Dotychczas, w sytuacji, gdy klub skierował zawodnika na treningi indywidualne i piłkarz chciał z tego powodu rozwiązać kontrakt, to zawodnik musiał wykazywać, iż odsunięcie go od drużyny było nieuzasadnione.

Zgodnie z nowymi przepisami, w przypadku takiego sporu, to klub będzie musiał wykazać, iż za odsunięciem zawodnika od treningów z drużyną stały rzeczywiste, obiektywne przesłanki.

Kwota odstępnego

 

Pozytywnie należy również ocenić domniemanie wprowadzone w zakresie kwoty odstępnego występującej w kontraktach piłkarskich. Dotychczas, gdy nie wynikało to wprost z treści klauzuli odstępnego, niejednokrotnie dochodziło do sporów, czy zapisana w kontrakcie kwota stanowi wartość netto, czy brutto transakcji.

Nowe minimalne wymagania wprowadzają w tym zakresie przejrzyste domniemanie, wskazując, iż jeżeli nie jest wyraźnie napisane w kontrakcie, iż jest to kwota netto, widniejąca w nim kwota odstępnego stanowi kwotę brutto (z wliczonym podatkiem VAT).

Ponadto kwota odstępnego może zostać wpłacona jedynie w okresie pomiędzy zakończeniem sezonu rozgrywkowego, a rozpoczęciem okresu rejestracji zawodników do rozgrywek, w których występuje klub odstępujący. Tak aby zgłaszając kadrę do rozgrywek, klub ten wiedział już czy zawodnik, który ma w kontrakcie wpisaną klauzulę odstępnego może zostać zarejestrowany do kolejnych rozgrywek.

Doręczanie korespondencji

W toku realizacji kontraktu o profesjonalne uprawianie piłki nożnej strony bardzo często wymieniają się korespondencję. Przesyłają sobie oświadczenia, zaświadczenia lekarskie oraz inną dokumentację mającą znaczenie dla wzajemnych stosunków prawnych i gospodarczych.

Na kanwie doręczeń może przy tym powstać wiele sporów, zwłaszcza gdy dane oświadczenie musi być doręczone w określonym terminie. Wprowadzenie w tym zakresie jasnych i stosunkowo krótkich terminów sprzyjać powinno pewności obrotu, jak również pozytywnie wpływać na rozwiązywanie powstałych na tym gruncie sporów – np. w zakresie skutecznego doręczenia oświadczenia klubu o rozwiązaniu kontraktu bez winy zawodnika.

Klauzule odkupu i pierwokupu

Nowe Minimalne Wymagania regulują występujące w umowach transferowych klauzule odkupu oraz pierwokupu.

Klauzula odkupu polega na tym, iż strony zgadzają się, iż klubowi odstępującemu będzie przysługiwało prawo odkupienia zawodnika od klubu pozyskującego po z góry ustalonej cenie.

Klauzula pierwokupu polega na tym, że w przypadku otrzymania przez klub pozyskujący kolejnej oferty transferu zawodnika, klub ten jest zobowiązany powiadomić o tym klub odstępujący, a ten może wyrównać ofertę otrzymaną przez klub pozyskujący i dzięki temu zawrzeć ponownie kontrakt z zawodnikiem.

Nowe Minimalne Wymagania wprost dopuszczają te konstrukcje, które już wcześniej były stosowane przez kluby w ramach swobody umów. Jeżeli stroną takiej umowy transferowej, obok obydwu klubów, jest również sam zawodnik, którego transfer dotyczy – może on najpóźniej w dniu zawarcia umowy transferowej zawrzeć z klubem odstępującym kontrakt, który wejdzie w życie w sytuacji, gdy klub ten skorzysta z prawa odkupu, lub pierwokupu.

Wynagrodzenie zawodnika w kwocie netto

Zgodnie z nowymi przepisami wynagrodzenie zawodnika wynikające z kontraktu powinno być wskazane w kwocie netto.

Rozwiązanie to powinno być oceniane pozytywnie i przyczyniać się do przejrzystości wynagrodzeń z perspektywy zawodników. W praktyce można bowiem spotkać wiele form zatrudniania profesjonalnych piłkarzy w Polsce. Kontrakt może przybrać formę umowy cywilnoprawnej zawieranej przez zawodnika jako osoba fizyczna, umowy B2B oraz (żadziej) umowy o pracę.

Często problem z rozróżnieniem kwoty brutto i netto pojawia się w sytuacji zatrudniania zawodnika poniżej 26 roku życia, nieprowadzącego działalności gospodarczej, od którego klub nie odporwadza zaliczek na podatek dochodowy. W sytuacji, gdy zawodnik ukończy 26 lat w okresie obowiązywania kontraktu, a jego pensja określona jest kwotą brutto, wówczas wypłaty dokonane po 26 urodzinach byłyby mniejsze niż wcześniej. W sytuacji, gdy wynagrodzenie określone będzie kwotą netto, wyplata dla zawodnika po ukończeniu 26 lat nie ulegnie zmianie, wzrośnie za to całkowity koszt zatrudnienia takiego zawodnika po stronie klubu, który będzie zobowiązany do obliczenia i odprowadzenia zaliczek na podatek dochodowy – PIT.

Dodatkowo nowe przepisy precyzują, iż wyplata wynagrodzenia powinna następować najpóźniej do 15 dnia miesiąca z dołu.

Wejście nowych przepisów w życie

Nowe przepisy w całości wejdą w życie 1 stycznia 2024 roku. W uchwale nie przewidziano żadnych przepisów przejściowych, co oznacza, iż kontrakty zawarte przed 1 stycznia 2024, a obowiązujące po tej dacie, powinny zostać dostosowane do nowych wymagań. Oznacza to, iż zawierając kontrakty na sezon 2023/2024 kluby powinny mieć na uwadze nowe brzmienie Minimalnych Wymagań, a kontrakty zawarte wcześniej powinny być dostosowane do nowych wymagań w drodze odpowiednich aneksów.

Podsumowanie

Wprowadzone zmiany należy ocenić jako ewidentnie ukierunkowane pro zawodniczo (w szczególności postanowienia dotyczące rozwiązywania kontraktów). Z jednej strony normują one pewne sytuacje, z którymi mieliśmy dotychczas do czynienia na rynku piłkarskim w ramach swobody umów, a teraz zostało to doprecyzowane na poziomie związkowym – np. klauzule odkupu. Z drugiej strony wprowadzają więcej przejrzystości w kontraktach, szczególnie z perspektywy zawodnika (np. określenie wynagrodzenia w kwocie netto). Ochronie zawodników mają również służyć wymogi dotyczące klauzul odkupu i pierwokupu – zawodnik bowiem będzie z góry wiedział na jakich warunkach zostanie zatrudniony, w przypadku skorzystania przez uprawniony klub z takiej klauzuli.

Z perspektywy klubu istotne jest, aby przygotować się na zawieranie kontraktów spełniające wymogi narzucone przez Nowe Minimalne Wymagania w zakresie treści kontraktu oraz innych oświadczeń uregulowanych w tej uchwale.

Zapraszamy również do kontaktu z naszą Kancelarią w celu przeprowadzenia audytu wzorów kontraktów stosowanych w Państwa klubach oraz dostosowania ich treści do Nowych Minimalnych Wymagań.